KENTSEL DÖNÜŞÜM KAPSAMINDA TAPU HARCI İADESİ
Vergi Mahkemeleri, Kentsel Dönüşüm Yönetmeliğinin yayımlandığı 25 Temmuz 2014’ten sonra kentsel dönüşüm kapsamında yapılan konut ve işyeri satışlarında tapu harcı olamayacağına hükmetti. Bu duruma bağlı olarak 25 Temmuz 2014’ten sonra gayrimenkul alan ve satanlar, ilk satışlarda geçerli olmak üzere, ödedikleri tapu harcı ücretlerini geri Alabileceklerdir. Müteahhitler de aynı şekilde ilk satışlar için yatırdıkları tapu harcını geri alabileceklerdir. Bu doğrultuda, açık olarak vergi ve harçtan müstesna bulunan söz konusu tapu işlemlerine ilişkin ilgili mükellef ve hak sahiplaerinden vergi tahsil alındısı ve banka dekontlarında yer alan Tapu harcı tutarları tahakkuk ve tahsil edilmek suretiyle, Vergi Usul Kanunu’nun 118. maddesinde yer alan “Vergilendirme Hatası” (mevzuda hata) yapılmış olabilir.
6306 sayılı Kanun’un 7. maddesinin 9. fıkrasında yer alan “Bu Kanun uyarınca yapılacak olan işlem, sözleşme, devir ve tesciller ile uygulamalar, noter harcı, tapu harcı, belediyelerce alınan harçlar, damga vergisi, veraset ve intikal vergisi, döner sermaye ücreti ve diğer ücretlerden; kullandırılan krediler sebebiyle lehe alınacak paralar ise banka ve sigorta muameleleri vergisinden müstesnadır.” hükmü uyarınca bu kapsamda bulunan mükelleflerden herhangi bir suretle Tapu harcı tutarlarının alınmaması gerekmekteydi.
Ayrıca 10.12.2018 tarih ve 30621 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7153 Sayılı Çevre Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 6306 sayılı Kanun’un 7. maddesinin 9. fıkrası şu şekilde değiştirilerek konuya daha da açıklık getirilmiştir:
“Bu Kanun uyarınca yapılacak olan ve Bakanlık, TOKİ, İller Bankası Anonim Şirketi, İdare ve dönüşüme konu yapıların inşası işini yüklenen müteahhit ile malik ve en az bir yıldır kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak riskli yapıyı kullanan gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişilerinden birinin taraf olduğu;
a) Bu Kanun kapsamındaki yapıların dönüşüme tabi tutulmadan önce ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri ile bu Kanun kapsamında yapılacak uygulamalar neticesinde meydana gelen yeni yapıların malik, işi yüklenen müteahhit ve en az bir yıldır kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak riskli yapıyı kullanan gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişilerine ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri,
b) Bu Kanun kapsamındaki bir yapıdan dolayı, bu Kanun kapsamındaki parsellerde veya alanlarda veya söz konusu parsel ve alanların dışındaki parsellerde yeni bir yapı yapılması ya da mevcut bir yapının satın alınması veya ipotek tesis edilmesi işlemleri,
c) Kanun kapsamında yapılacak uygulamalar neticesinde meydana gelen yeni yapıların işi yüklenen müteahhit, Bakanlık, TOKİ, İller Bankası Anonim Şirketi, İdare ve bunların iştirakleri tarafından gerçekleştirilecek ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri, ile bu bentlerde belirtilen yapıların dönüşümüne ilişkin olarak Kanun uyarınca yapılacak diğer işlemler noter harcı, tapu harcı, belediyelerce alınan ücret ve harçlardan, veraset ve intikal vergisi, döner sermaye ücreti ve diğer ücretlerden, bu işlemler nedeniyle düzenlenecek kâğıtlar, resmî dairelerin mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler sebebiyle düzenlenen kâğıtlar da dahil olmak üzere damga vergisinden, bu Kanun kapsamındaki yapıların maliklerine ve malik olmasalar bile bu yapılarda kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak en az bir yıldır ikamet ettiği veya bunlarda işyeri bulunduğu tespit edilenlere bu amaçlarla kullandırılan krediler dolayısıyla lehe alınacak paralar, banka ve sigorta muameleleri vergisinden istisnadır. Bu Kanun kapsamındaki iş, işlem ve uygulamalar, Bakanlık, TOKİ, İller Bankası Anonim Şirketi ve İdarenin, sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketleri tarafından yürütülüyor ise, bu şirketlerce yapılan iş, işlem ve uygulamalarda da bu fıkrada belirtilen vergi, harç ve ücret muafiyetleri uygulanır.”mevzuat hükümlerine istinaden Vergi Dairelerinin halen Gelir İdaresi Başkanlığına görüş sorduğu ve mükelleflerin mağduriyetine neden olmaya devam ettiği görülmektedir.
Bu Kapsamda Tapu Harcı İadesinin alınabilmesi İçin Aşağıdaki gibi bir yol izlenecektir.
1- Alım satım işlemi yapıldıktan sonra ;30 günlük süre içerisinde ilgili vergi dairesine dilekçe ile başvurup ödeme dekontu, tapu fotokopisi ,riskli yapı muafiyet yazısı, riskli yapı belgesi ve sözleşme (arsa payı karşılığı veya diğer modellerle yapılmışsa o sözleşme) ekleyerek düzeltme talebinde bulunulmalıdır. Alım satım yapıldıktan sonra 30 günlük süre geçtikten sonra başvuru yapılacaksa eğer Gelir İdaresi Başkanlığına şikayet yoluyla başvurulmalıdır. Bu 30 günlük süre içerisinde başvuru Vergi Mahkemesi red eder veya 30 günlük süre geçtikten sonra yapılan Gelir İdaresi başvurusu red edilirse red tarihinden itibaren 30 günlük süre içerisinde Vergi Mahkemesine dava açılması gerekmektedir.
2- Vergi Dairesi veya Gelir İdaresi Başkanlığına yapılan başvuru red edildikten sonra 30 günlük süre içerisinde Vergi Mahkemesine dava açılacaktır. Dava dilekçesine ek olarak;
a) Vergi Tahsil Alındısı
b) Tapu Senedi Fotokopisi
c) Riskli Yapı Belgesi
d) Riskli Yapı Muafiyet Belgesi
e) Sözleşme Örneği (Arsa Payı Karşılığı veya başka modellerle yapılmışsa o sözleşme) hazırlanacak ve ilgili Vergi Mahkemesine açılacak davada sunulacaktır. Açılacak olan tüm davalarda geçmişte açılmış ve karara bağlanmış karar örneklerini yani emsalleri sunmak mahkemenin kanaati için önemlidir. Vatandaşlarımız yani tüm tüketiciler ve müteahhitlerin bu imkandan faydalanabilmesi için satış yapıldığı tarihten itibaren 5 yıl içerisinde bu davayı açmaları gerekmektedir.